Öz
Amaç: Bu araştırmanın amacı bir lisede öğrenim gören öğrencilerin beslenme egzersiz davranışlarını incelemektir.
Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı türde bir araştırmadır. Araştırma, Erzurum’da Erzurum Lisesinde 2020-2021 Eğitim-Öğretim Yarıyılı Bahar Döneminde öğrenim gören öğrenciler ile yapılmıştır. Pandemi dönemi olmasında dolayı ölçek online ortama aktarılmış ve veriler online olarak haziran ayında toplanmıştır. Örneklem için G*Power 3.0.1 programı kullanılarak örneklem sayısı 218 bulunmuştur. Örneklem ulaşılabilen ve veri toplama araçlarını eksiksiz dolduran 351 öğrenci ile tamamlanmıştır. Yurt tarafından geliştirilen (2008) “Beslenme Egzersiz Davranış Ölçeği” (BEDÖ) 45 maddeden oluşan 4 alt boyutlu 5’li Likert tipinde bir ölçektir. Bu araştırmada lise öğrencilerinde uygulanan ölçeğinin alpha güvenilirliği 0.76’dır. Elde edilen veriler SPSS 23 paket programında değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi olarak <0,05 alınmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %26,5’i (93 kişi) erkek ve %73,5’i (258 kişi) kız olarak tespit edilmiştir. Erkek katılımcıların boy ortalaması 1,70±0,13 metre, vücut ağırlığı 63,67±17,21 kg ve BKİ 21,61±4,22 kg/m2 olarak belirlenmiştir. Kızların boy ortalaması 1,60±0,07 metre, vücut ağırlığı 52,60±8,92 kg ve BKİ 20,25±2,79 kg/m2 olarak görülmektedir.
Cinsiyetlere göre Öğün düzeninde p<0,05 düzeyinde istatistiki olarak anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Yaş değişkenine göre Öğün düzeninde p<0,05 düzeyinde istatistiki olarak anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Ayrıca yaş ile öğün düzeni arasında p<0,05 düzeyinde negatif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak; yaş ilerledikçe öğün düzeni bozulmakta ve vücut yağ oranının artığı düşünülmektedir. Vücut ağırlığı arttıkça psikolojik bağımlı yeme davranışının arttığı söylenebilir.
Kaynakça
- Aylaz R, Aktürk Ü, Işık K, Aslan S, Yıldırım HY. Adölesanların beslenme ve egzersiz alışkanlıklarıyla okul başarısının değerlendirilmesi. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı s.1301, Edirne, 2014.
- Bayrakdar, A., & Zorba, E., (2020). Egzersiz Ve Beslenme . Ankara: Akademisyen Kitabevi.
- Bayrakdar, A., (2019).Physicalactivityforhealthyandlong life (compilation). Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 1(1), 30-33.
- Bulik, C. M., Reba, L., Siega‐Riz, A. M., &Reichborn‐Kjennerud, T. (2005). Anorexianervosa: definition, epidemiology, andcycle of risk. International Journal of EatingDisorders, 37(S1), S2-S9.
- CentersforDisease Control andPrevention. (2008). US Department of Healthand Human Services physicalactivityguidelinesforAmericans 2008. Washington, DC.
- Demirezen E, Coşansu G. Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Derg 2005;14(8):174-178.
- Dietz, W. H. (2001). Theobesityepidemic in youngchildren: reduce television viewing and promote playing.
- Eker HH, Taşdemir M, Mercan S, Mücaz M. Adölesanlardaobezite ve buna etki eden faktörler. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı s.760, Edirne, 2014.
- Erkan T. Ergenlerde beslenme. Türk Pediatri Arşivi 2011;46(Özel sayı):49-53
- Finlay, S. J., & Faulkner, G. (2005). Physicalactivitypromotionthroughthemassmedia: inception, production, transmission and consumption. Preventive Medicine, 40(2), 121-130.
- Foltz, J. L., Cook, S. R., Szilagyi, P. G., Auinger, P., Stewart, P. A., Bucher, S., Dipl, D., &Baldwin, C. D. (2011). US AdolescentNutrition, Exercise, andScreen Time BaselineLevelsPriortoNationalRecommendations. ClinicalPediatrics, 50(5), 424–433. https://doi.org/10.1177/0009922810393499
- Geckil E, Yıldız S. Adölesanın sağlık davranışları ve sorunları. Hacettepe Üniv Hemşire Yo Derg 2006;13(1):26-34.
- İlhan, M. N., Özkan, S., Aksakal, F. N., Aslan, S., Durukan, E., & Maral, I. (2006). Bir tıp fakültesi öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığı. Türkiye'de Psikiyatri.
- Kabaran S, Gezer C. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki çocuk ve adölesanlarda Akdeniz diyetine uyum ile obezitenin belirlenmesi. Türkiye Çocuk HastDerg 2013;7(1):11-20.
- Kalay R, Türkmen AS. Adölesanlarda beslenme ve egzersiz davranışlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Derg 2015;(5):1- 14.
- Kohl, H. W., &Hobbs, K. E. (1998). Development of physicalactivitybehaviorsamongchildrenandadolescents. Pediatrics, 101(Supplement 2), 549-554.
- Menteş E, Menteş B, Karacabey K. Adölesan dönemde obezite ve egzersiz. Uluslararası İnsan Bilimleri Derg 2011;8(2):963-77.
- Nazni, P., &Vimala, S. (2010). Nutritionknowledge, attitudeandpractice of collegesportsmen. Asianjournal of sportsmedicine, 1(2), 93.
- Parsons, T. J., Power, C., &Manor, O. (2001). Fetalandearly life growthand body massindexfrombirthtoearlyadulthood in 1958 British cohort: longitudinalstudy. Bmj, 323(7325), 1331-1335.
- Parsons, T. J., Power, C., Logan, S., &Summerbelt, C. D. (1999). Childhoodpredictors of adultobesity: a systematicreview. International journal of obesity, 23.
- Petrillo, J. A., &Meyers, P. F. (2002). Adolescentdietarypractices: a consumerhealthperspective. TheClearing House, 75(6), 293-296.
- Şanlıer N, Konaklıoğlu E, Güçer E. Gençlerin beslenme bilgi, alışkanlık ve davranışları ile beden kütle indeksleri arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Derg 2009;29(2):333-52.
- Tanrıverdi, D., Savaş, E., Gönüllüoğlu, N., Kurdal, E., & Balık, G. (2011). Lise öğrencilerinin yeme tutumları, yeme davranışları ve benlik saygılarının incelenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi, 17(1), 33-39.
- Tümer A, Gök F, Evren M. Ortaokul öğrencilerinin beslenme ve egzersiz davranışlarının incelenmesi. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı s.1305, Edirne, 2014.
- Ulaş, B. (2008). Malatya Asker Hastanesinde 2007 yılında görev yapan personelin sağlıklı beslenme konusundaki tutum ve davranışları (Master'sthesis, İnönü Üniversitesi).
- Vassigh G. Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Durumları İle Sağlıklı Beslenme İndekslerinin Değerlendirilmesi (tez). Ankara: Hacettepe Üniverstesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
- World HealthOrganization. (1997). AdolescentHealthand Development Programme: proposedprogrammebudgetforthefinancialperiod 1998-1999 (No. WHO/FRH/ADH/97.14 Rev. 1). World HealthOrganization.
- World HealthOrganization. (2003). Diet, nutrition, andtheprevention of chronicdiseases: report of a joint WHO/FAO expertconsultation (Vol. 916). World HealthOrganization.
- Yurt S. (2016) Adolesanlar için beslenme egzersiz davranışlarını değerlendirme ölçüm aracının geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenilirliği. Türkiye Klinikleri JournalPublicHealthNurs-Special Topics. 2(1):19–25.
- Yurt S. Fazla Kilolu Adölesanlara Uygulanan Motivasyon Görüşmelerinin Beslenme Tutumu, Davranışları ve Kilo Üzerine Etkisi (tez). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
Öz
Aim: The aim of this study is to investigate the nutritional exercise behaviors of students studying in a high school.
Method: This research is a descriptive study. The research was conducted with students studying at Erzurum High School in Erzurum in the Spring Semester of the 2020-2021 Academic Year. Due to the pandemic period, the scale was transferred to the online environment and the data were collected online in June. The number of samples was found to be 218 by using the G*Power 3.0.1 program for the sample. The sample was completed with 351 students who were accessible and completed the data collection tools completely. “Nutrition and Exercise Behavior Scale” (NEBS) developed by "Yurt" (2008) is a 5-point Likert-type scale with 4 sub-dimensions and 45 items. In this study, the alpha reliability of the scale applied in high school students is 0.76. The obtained data were evaluated in the SPSS 23 package program. The significance level was taken as <0.05.
Findings: Results: 26.5% of the participants (93 people) were identified as male and 73.5% (258 people) were identified as female. The average height of the male participants was 1.70±0.13 meters, body weight was 63.67±17.21 kg and BMI was 21.61±4.22 kg/m2. The mean height of the girls was 1.60±0.07 meters, body weight was 52.60±8.92 kg and BMI was 20.25±2.79 kg/m2. A statistically significant difference was found at the p<0.05 level in meal order according to genders. A statistically significant difference was found at the p<0.05 level in meal order according to age variable. In addition, a significant negative correlation was found between age and meal order at p<0.05 level.
Result: As a result; As the age progresses, the meal order deteriorates and the body fat ratio is thought to increase. It can be said that psychologically dependent eating behavior increases as body weight increases.
Kaynakça
- Aylaz R, Aktürk Ü, Işık K, Aslan S, Yıldırım HY. Adölesanların beslenme ve egzersiz alışkanlıklarıyla okul başarısının değerlendirilmesi. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı s.1301, Edirne, 2014.
- Bayrakdar, A., & Zorba, E., (2020). Egzersiz Ve Beslenme . Ankara: Akademisyen Kitabevi.
- Bayrakdar, A., (2019).Physicalactivityforhealthyandlong life (compilation). Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 1(1), 30-33.
- Bulik, C. M., Reba, L., Siega‐Riz, A. M., &Reichborn‐Kjennerud, T. (2005). Anorexianervosa: definition, epidemiology, andcycle of risk. International Journal of EatingDisorders, 37(S1), S2-S9.
- CentersforDisease Control andPrevention. (2008). US Department of Healthand Human Services physicalactivityguidelinesforAmericans 2008. Washington, DC.
- Demirezen E, Coşansu G. Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Derg 2005;14(8):174-178.
- Dietz, W. H. (2001). Theobesityepidemic in youngchildren: reduce television viewing and promote playing.
- Eker HH, Taşdemir M, Mercan S, Mücaz M. Adölesanlardaobezite ve buna etki eden faktörler. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı s.760, Edirne, 2014.
- Erkan T. Ergenlerde beslenme. Türk Pediatri Arşivi 2011;46(Özel sayı):49-53
- Finlay, S. J., & Faulkner, G. (2005). Physicalactivitypromotionthroughthemassmedia: inception, production, transmission and consumption. Preventive Medicine, 40(2), 121-130.
- Foltz, J. L., Cook, S. R., Szilagyi, P. G., Auinger, P., Stewart, P. A., Bucher, S., Dipl, D., &Baldwin, C. D. (2011). US AdolescentNutrition, Exercise, andScreen Time BaselineLevelsPriortoNationalRecommendations. ClinicalPediatrics, 50(5), 424–433. https://doi.org/10.1177/0009922810393499
- Geckil E, Yıldız S. Adölesanın sağlık davranışları ve sorunları. Hacettepe Üniv Hemşire Yo Derg 2006;13(1):26-34.
- İlhan, M. N., Özkan, S., Aksakal, F. N., Aslan, S., Durukan, E., & Maral, I. (2006). Bir tıp fakültesi öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığı. Türkiye'de Psikiyatri.
- Kabaran S, Gezer C. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki çocuk ve adölesanlarda Akdeniz diyetine uyum ile obezitenin belirlenmesi. Türkiye Çocuk HastDerg 2013;7(1):11-20.
- Kalay R, Türkmen AS. Adölesanlarda beslenme ve egzersiz davranışlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Derg 2015;(5):1- 14.
- Kohl, H. W., &Hobbs, K. E. (1998). Development of physicalactivitybehaviorsamongchildrenandadolescents. Pediatrics, 101(Supplement 2), 549-554.
- Menteş E, Menteş B, Karacabey K. Adölesan dönemde obezite ve egzersiz. Uluslararası İnsan Bilimleri Derg 2011;8(2):963-77.
- Nazni, P., &Vimala, S. (2010). Nutritionknowledge, attitudeandpractice of collegesportsmen. Asianjournal of sportsmedicine, 1(2), 93.
- Parsons, T. J., Power, C., &Manor, O. (2001). Fetalandearly life growthand body massindexfrombirthtoearlyadulthood in 1958 British cohort: longitudinalstudy. Bmj, 323(7325), 1331-1335.
- Parsons, T. J., Power, C., Logan, S., &Summerbelt, C. D. (1999). Childhoodpredictors of adultobesity: a systematicreview. International journal of obesity, 23.
- Petrillo, J. A., &Meyers, P. F. (2002). Adolescentdietarypractices: a consumerhealthperspective. TheClearing House, 75(6), 293-296.
- Şanlıer N, Konaklıoğlu E, Güçer E. Gençlerin beslenme bilgi, alışkanlık ve davranışları ile beden kütle indeksleri arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Derg 2009;29(2):333-52.
- Tanrıverdi, D., Savaş, E., Gönüllüoğlu, N., Kurdal, E., & Balık, G. (2011). Lise öğrencilerinin yeme tutumları, yeme davranışları ve benlik saygılarının incelenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi, 17(1), 33-39.
- Tümer A, Gök F, Evren M. Ortaokul öğrencilerinin beslenme ve egzersiz davranışlarının incelenmesi. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı s.1305, Edirne, 2014.
- Ulaş, B. (2008). Malatya Asker Hastanesinde 2007 yılında görev yapan personelin sağlıklı beslenme konusundaki tutum ve davranışları (Master'sthesis, İnönü Üniversitesi).
- Vassigh G. Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Durumları İle Sağlıklı Beslenme İndekslerinin Değerlendirilmesi (tez). Ankara: Hacettepe Üniverstesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
- World HealthOrganization. (1997). AdolescentHealthand Development Programme: proposedprogrammebudgetforthefinancialperiod 1998-1999 (No. WHO/FRH/ADH/97.14 Rev. 1). World HealthOrganization.
- World HealthOrganization. (2003). Diet, nutrition, andtheprevention of chronicdiseases: report of a joint WHO/FAO expertconsultation (Vol. 916). World HealthOrganization.
- Yurt S. (2016) Adolesanlar için beslenme egzersiz davranışlarını değerlendirme ölçüm aracının geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenilirliği. Türkiye Klinikleri JournalPublicHealthNurs-Special Topics. 2(1):19–25.
- Yurt S. Fazla Kilolu Adölesanlara Uygulanan Motivasyon Görüşmelerinin Beslenme Tutumu, Davranışları ve Kilo Üzerine Etkisi (tez). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor Hekimliği |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
| Kabul Tarihi | 6 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 23 Sayı: 4 |
